
Paganisme / Heidendom
Laten we eerst een veelvoorkomend misverstand uit de weg helpen over paganisme, namelijk dat het gaat over Satanisme en Hekserij. Wat is Satanisme en Hekserij en hoe verhoudt zich dit tot paganisme?
Satanisme
Er zijn twee soorten van Satanisme: traditioneel en modern.
Het traditionele Satanisme is geen onderdeel van een heidens geloof. Satan is immers een personage uit de Bijbel. De duivel en andere helse wezens idem. In het traditionele Satanisme zien zij Satan als de redder van mensheid en niet God. Hun interpretatie is dat Satan de mensheid bevrijdde van God middels het geven van vrije wil en zelfbeschikking.
In modern Satanisme -ook wel LaVeyan Satanisme genoemd- is Satan niet een persoon waarvan wordt gedacht dat hij daadwerkelijk bestaat, maar is het een personificatie van een gedachtegoed. Dit gedachtegoed is atheïstisch van aard. In die zin is modern Satanisme meer een ideologie. Het maakt wel gebruik van magie, oftewel Hekserij. Hekserij is echter niet per definitie van religieuze aard zoals in het volgende kopje zal worden toegelicht. LaVeyan Satanisme is geen onderdeel van een heidens geloof.
Voor meer informatie over traditioneel Satanisme raad ik de website van The Infernal Circle aan en voor LaVeyan Satanisme de website van Church of Satan.*
*Het hebben van mogelijke vooroordelen over deze twee vormen van Satanisme is niet vreemd. Het is immers niet een geloof/ideologie waar daadwerkelijk diep op wordt ingegaan tijdens vakken als levensbeschouwing of maatschappijleer. In films/tv-series worden Satanisten veelal weggezet als gewelddadige, bloeddorstige hedonisten die kinderen opofferen. En als Satanisten al in het nieuws komen dan zijn het vaak de extremisten.
Op beide bovenstaande websites kun je meer lezen over wie beide vormen van Satanisten daadwerkelijk zijn en wat ze doen alsook hun actuele standpunten betreffende zaken als gender, lhbti+ en diversiteit.
Hekserij
Hekserij is niet per definitie Pagan, hoewel dit zeker mogelijk is. Hekserij is iets wat iemand beoefent, en is niet per sé gekoppeld aan een geloof. Hoewel het misschien wat vreemd klinkt kan iemand christelijk en een heks zijn. Iemand kan ook atheïstisch en een heks zijn. Je kunt het vergelijken met meditatie. Mensen die meditie beoefenen zijn niet automatisch een buddhist of hindoe. Hekserij bestaat in vele vormen. Zo heb je de kitchen witch, hedge witch, green witch, solitary witch en nog veel meer. Allemaal beoefenen ze hun eigen vorm van magie. Dit is niet magie zoals in Harry Potter noch het stereotyperende beeld van een heks zoals werd gepropageerd tijdens de heksenjachten en verbrandingen.
Een andere iets dat belangrijk is om te vermelden is het verschil tussen Hekserij en Wicca. Wicca, Paganisme en Hekserij worden vaak als een en hetzelfde gezien. Wat voor Hekserij telt, telt ook voor Wicca: Niet elke Pagan is een Wiccan, en niet elke Wiccan beoefent Hekserij.
Voor meer informatie over hekserij raad ik aan om de website van Lunadea te bekijken alsook de filmpjes van ex-youtuber Harmony Nice (deze filmpjes zijn in het Engels). Harmony Nice legt tevens meer uit over het Wicca geloof.
​
Wat is paganisme dan wel?
Met paganisme wordt in de breedste zin van het woord gedoeld op alle religies die noch monotheïstisch zijn (het geloof dat er maar één god is), noch op de Bijbel zijn gebaseerd. In West-Europa zijn dit vaak de pre-christelijke Germaanse, Keltische en Slavische volksgeloven. Voor Nederland komt daar nog het Romeinse (of eigenlijk Griekse) volksgeloof bij, waarbij dit het meest voorkwam was in de zuidelijke provincies. Klik op de submenu's bij 'Wat is Pagan(isme) eigenlijk?' voor een introductie over het Germaans, Keltisch, Grieks en Slavische volksgeloof.
De Germaanse introductie is wat korter', dit komt omdat dit uitgebreider wordt toegelicht bij 'De Geschiedenis van Paganisme in Groningen, algemeen'.